Chinese moderne kunst: Zhang Xiaogang

Zhang Xiagang is misschien wel de meest toonaangevende hedendaagse Chinese kunstenaar. Zijn werken worden over de hele wereld tentoongesteld en verkocht. Hij staat bekend als een symbolisch surrealist en is lid van de Avant Garde-beweging.

Tot aan 1992 trok de kunst van Zhang Xiaogang nog geen brede aandacht. Al in de jaren tachtig toonde zijn werk repressie en verdriet met expressionistische kenmerken. Dit houdt verband met zijn karakter en leefomstandigheden. In 1993 begon hij met zijn ‘familieschilderijen’. In deze schilderijen ontwikkelde hij zijn concept van geschiedenis en herinneringen en zijn kennis van herhaling.

Zhang heeft een terughoudend en onthecht karakter. Hij hoopte dan ook in een vrije sfeer te leven. Toen hij met het door zijn schilderijen verdiende geld een klein café opende, werd dit meteen een favoriete verzamelplaats voor de jonge kunstenaars van Chengdu, inclusief muzikanten en schrijvers. Een dergelijke levensstijl komt natuurlijk uit het Westen, maar Chinese intellectuelen hadden ook een traditie van drinken en discussiëren over literatuur. Het kleine café werd dus het centrum van de kunstbeweging. Vele jonge kunstenaars huurden of kochten een kamer in de buurt van het café in de woonwijk ‘Shaziyan’. Ze hoopten in deze zich onophoudelijk ontwikkelende kapitalistische maatschappij een plek van vrijheid te vinden.

Ondanks het wereldwijde succes van zijn 'familieschilderijen' leidt Zhang Xiaogang leidt een rustig en eenvoudig kunstenaarsleven. Zhang werd een bekend kunstenaar door zijn aparte uitstraling en stijl. Volgens Chinese critici is Zhang Xiaogang het symbool van een tijdperk dat nooit meer terug zal komen.

Ongetwijfeld heeft de Chinese kunstenaar Yinyung zich laten inspireren door Zhang Xiaogang's "Big Family" door de family op zijn geheel eigen wijze weer te geven (afbeelding rechts). Waar Yue Minjung herkenbaar is aan zijn zelfportretten met zijn lachende gezicht, zien we bij Yinyung altijd de volop blèrende gezichten. Misschien een verborgen overheidsmaatregel om de één-kind-politiek te promoten.


Peter Tersteeg


* illustraties van Zhang Xiagang (rechtsboven) en Yinyung

Chinese moderne kunst: Yue Minjung

Al geruime tijd gebruik ik de illustraties van Yue Minjung bij mijn artikelen. Ik vind zijn werk fascinerend sinds ik zijn nagemaakte schilderijen aantrof op de Panjiayuan Antiques Market, die elk weekend in Beijing gehouden wordt.

Yue Minjun is een van de meest succesvolle hedendaagse kunstenaars in China. Zijn schilderijen gaan op internationale veilingen voor miljoenen dollars over de toonbank. En hij is niet de enige Chinese schilder voor wiens werk grof geld wordt betaald. Ook de doeken van Zhang Xiaogang worden inmiddels voor miljoenen dollars verkocht. De stijl van Yue is onmiskenbaar. Veel van zijn schilderijen zijn variaties op een enkel concept: een zelfportret met een opvallend grote lach. Door zichzelf in verschillende poses te portretteren en te 'vermenigvuldigen' creëert Yue een absurdistisch geheel.

Kunstenaars als Yue worden door de huidige goudjacht in de Chinese kunst een soort popsterren. En wat succes heeft, is in China al snel aantrekkelijk om na te maken. Op Yongjia Lu, kan iedereen de werken van Yue of welke andere Chinese kunstenaar dan ook kopen. Niet de originele uiteraard, maar ook geen zeefdrukken. Nee, het gewenste schilderij wordt gewoon ter plekke minutieus nageschilderd.

Peter Tersteeg

China stuurt de vloot al weer uit !

Nadat China in 1421 de vloot voor de laatste keer had uitgestuurd om de wereld in kaart te brengen, stuurt China in 2008 de vloot al weer uit. Nu om strategisch belangrijke zeeroutes te beveiligen.

China was in de eerste helft van de vijftiende eeuw de machtigste zeevarende natie ter wereld en maakte een ongekende culturele en wetenschappelijke bloei door. In 1405 leidde Zheng He een enorme vloot naar het verre Calicut in Zuid-Indië. Bij latere expedities, tussen 1407 en 1433, deed hij 40 landen rond de Indische Oceaan aan, tot in de Rode Zee en Oost-Afrika.

In 1421 vertrok op bevel van Ming-keizer Zhu Di een vloot onder leiding van de eunuch-admiraal Zheng He voor een zeereis met als doel de wereld in kaart te brengen en de barbaren "aan de andere kant van de zee" beschaving bij te brengen.
Toen de vloot twee jaar later terugkeerde, was China veranderd: het land was in zichzelf gekeerd en stond aan het begin van een eeuwenlange periode van zelfgekozen isolement.
Opvolgers van Zhu Di wilden niets met de wereld te maken hebben en vonden de financiering van de vloot geldverspilling, want China zou niets aan die buitenlandse producten hebben. De schepen rotten weg, en de bewijzen dat de Chinese vloot - zeventig jaar vóór Columbus - Amerika had bereikt, en dat de Chinezen, een eeuw vóór Magalhaes - de aarde rond waren gevaren, raakten verloren.

Nu China ten strijde trekt tegen Somalische is dit voor China de eerste maritieme missie buiten de eigen wateren in 600 jaar. Een doorbraak en een signaal dat het traditionele denken en handelen in geval van bedreigingen van de soevereine staat aan het veranderen zijn als gevolg van terrorisme en financiële crises gewijzigd. Met groeiende belangen in Afrika, het Midden-Oosten en in de nabije toekomst ook in Latijns-Amerika heeft veiligheid voor China een andere inhoud gekregen.

Een groot deel van de Chinese export en ook import van vooral grondstoffen gaat door de Golf van Aden, die daarmee dus een strategische handelsader is voor China. Militaire experts denken dat voor de Chinese marine de deelname aan de strijd tegen Somalische piraten een gedroomde kans is om schepen, apparatuur en bemanningen in diepe wateren te testen en om te oefenen. De operatie levert ook internationale goodwill op en wordt in Peking gepresenteerd als een bewijs van China’s wil om nauw samen te werken met de internationale gemeenschap.

Peter Tersteeg

China's sterke varken

Het Chinese varken Zhu Jianqiang is in eigen land uitgeroepen tot Dier van het Jaar. Het werd in mei van dit jaar een nationale beroemdheid toen hij 36 dagen bedolven lag onder puin na de zware aardbeving in de Chinese provincie Sichuan. Zhu Jianqiang, dat sterk varken betekent, leefde al die tijd op regenwater en houtskool. Volgens de website die de verkiezing organiseerde bewijst de 2-jarige Zhu Jianqiang dat je nooit moet opgeven.

Na zijn bevrijding werd hij gekocht door een museum, dat beloofde hem tot aan zijn dood te zullen verzorgen. Toch is het varken volgens de museumleiding niet meer de doorzetter die hij een half jaar geleden was. Zhu Jianqiang is door zijn luizenleventje in het museum zo dik en lui geworden dat hij zijn dagelijkse uitlaatbeurten tegenwoordig overslaat.

Peter Tersteeg