Al jaren kom ik in het Kathmandu Guest House in Kathmandu. Het is niet het meest luxueuze hotel, maar het is wel een plaats waar je werkelijk iedereen van over de wereld tegen komt. Je komt er altijd interessante en aparte mensen tegen die altijd wel weer een verhaal hebben. En dat maakt het voor mij zo bijzonder.Ook deze keer ontmoette ik via mijn Nepalese vrienden weer een heel bijzondere figuur. Leonardo, een Mexicaan die ondermeer vloeiend Chinees, Tibetaans, Nepalees, Urdu en Hindi sprak. Hij had filosofie gestudeerd, had zich verdiept in de grote wereldreligies en was gepromoveerd op het gebied van het Tibetaanse boeddhisme. Een buitengewoon boeiend persoon die veel te vertellen heeft. Daarnaast is hij ook nog een buitengewoon geestig persoon. Vanwege zijn achtergrond is hij goed ingevoerd bij de Tibetaanse gemeenschap in ballingschap en had hij regelmatig gesprekken met de Dalai Lama. Evenals gesprekken met de lokale vertegenwoordiger van een bekende inlichtingendienst.
Op een avond stelde ik hem de vraag wat hij van de kwestie Tibet vond. Zijn antwoord was voor mij verrassend toen hij zei, dat het er aan lag tot welke groep ik behoorde en welk antwoord ik wilde horen. Volgens hem kon je er op verschillenden manieren naar kijken. Natuurlijk vinden de Tibetaanse monniken – en de westerse publieke opinie vanwege een knap staaltje perceptiemanagement - dat Tibet door de Chinezen onrechtmatig is bezet en dat die bezetting in strijd is met de mensenrechten. Volgens Leonardo is er echter objectief gezien geen historisch argument aan te voeren waarom Tibet onafhankelijk van China zou moeten zijn. Ik weet het allemaal ook niet, maar het is niet zo ongenuanceerd duidelijk dat de Dalai Lama in zijn recht staat. De feodale staat die Tibet tot 1950 was, was toch ook niet bepaald het schoolvoorbeeld van de juiste naleving van de mensenrechten.
China is van mening dat anderen zich niet dienen te bemoeien met hun binnenlandse aangelegenheden. Als het de mensenrechten betreft vinden wij dat in Nederland, als braafste jongetje van de internationale klas, maar dikke onzin. Wij kunnen ons de luxe permitteren om dat te vinden omdat het maar weinig voorkomt dat anderen zich met onze “binnenlandse aangelegenheden” bemoeien. Maar stel je eens voor dat China van ons zou eisen dat wij euthanasie of homo-huwelijken moeten verbieden. Of als China van ons zou verlangen dat er ook in Nederland een één-kind-politiek gevoerd wordt, omdat dat toch goed is om de overbevolking tegen te gaan. Wat zou er dan gebeuren ?
Maar zoals het het braafste jongetje van de klas betaamt, gaat het principe voor. En daarom wordt de Dalai Lama binnenkort met alle egards in Nederland ontvangen. Want wij zijn vóór de Dalai Lama. En wij zijn vóór een vrij Tibet, ook al weten velen niet eens waar het ligt en waar het over gaat. Wat voor doel het bezoek van de Dalai Lama precies dient is voor mij niet duidelijk. Duidelijk voor mij is wel dat China een dergelijk bezoek niet op prijs stelt. Duidelijk is ook dat China een van de belangrijkste handelspartners voor Nederland is.
Het bezoek dat de Chinese premier Wen Jiabao eind januari aan Europa brengt laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Waar Wen de belangrijkste Europese hoofdsteden bezoekt, wordt Parijs opzichtig overgeslagen. De boodschap is duidelijk. De ontvangst van de Dalai Lama door de franse president Sarkozy tijdens diens EU-voorzitterschap wordt door China niet op prijs gesteld.
Het zou een uitspraak van Johan Cruijff kunnen zijn, maar het is het niet: “wie goed wil eten moet de kok niet beledigen”. Wat mij betreft is de Dalai Lama - expert in perceptiemanagement - welkom, maar dat wil toch niet zeggen dat hij op regeringsniveau ontvangen moet worden. Dat kan toch ook wel wat "chinezer" .
Peter Tersteeg
* illustratie van Yao Yuzhong
